Wat kun je doen voor dropouts die hulp-moe zijn?

Hulp-moe Er zijn zat dropouts die inmiddels hulp-moe zijn. Die peut na peut hebben gesproken, in centra zich hebben laten testen en er alsnog ongeholpen uit komen.

Eerst moet er schijnbaar een label opgeplakt worden, alvorens de professional kan bepalen wat de juiste aanpak zal zijn. En voordat dat traject klaar is, is de degene waar het over gaat depressief en kan er weer een nieuw labeltje overheen. Nog maar een test doen? Persoonlijk raakt me dat elke keer weer, en maakt het me nog gepassioneerder om deze doelgroep weer op weg te helpen. Vechten, vluchten of bevriezen Met regelmaat spreek ik hb’ers (hoogbegaafden) die zich regelmatig een beetje of heel erg ‘autistisch’ voelen. Bepaalde structuren lijken ook op elkaar. In stress of crisis situaties sluit de flexibiliteit of weerbaarheid die ze in zich hebben af en komt de ‘overlevingsmodus’ omhoog.

De één gaat vechten, de ander schiet in z’n hoofd en de derde bevriest. Of een combi daarvan. Het Fight, Flight, Freeze principe treedt in werking. Een automatische respons vanuit de amygdala. Overlevingsmodus Bij een specifieke groep, de hoogbegaafde dropouts, gebeurt dit vaak. En soms zelfs zo vaak, dat zoiets als een Fight, Flight, Freeze permanent ‘aan’ blijft staan. Als de persoon in kwestie voortdurend stress ervaart, zal hij of zij nauwelijks nog weten hoe het is om géén stress te hebben. En vanuit die stress is het ook niet heel makkelijk om alternatieven te ontwikkelen om stress te verminderen, zodat de overlevingsmodus ook weer uit kan. Stress: vanwaaruit? Eerder al schreef ik over 3 overeenkomsten die veel hb’ers hebben.

1. Fixed or growth mindset 2. Vergelijken oftewel refereren aan anderen 3. Interne of externe referentie (interne of externe normen en waarden van waaruit je handelen georganiseerd is)

Deze laatste, het extern gerefereerd zijn, breekt veel hb dropouts op. Zich continue afvragen wat de ander denkt, wat de ander vindt, wat de ander ziet of hoort of voelt. In de ander hun vel verplaatsen als het ware. Ze doen het, kunnen het, weten soms niet beter. Als je dit zelf niet kent uit eigen ervaring, kan het soms lastig zijn om je erin te verplaatsen. Zeggen dat ze zich er niets van aan moeten trekken is nagenoeg zinloos. Proberen het minder belangrijk te maken of jouw eigen ervaringen erover te delen met de bedoeling het hen makkelijker te maken is niet de weg. Mijd het geven van tips en adviezen: luister en stel oprechte vragen Van buitenaf bekeken is het ergens wel begrijpelijk dat vooral praktische handreikingen gedaan worden. “Als je nou dit zo en zo doet, dan gebeurt er dat!” Erg goed bedoeld, maar voor de gemiddelde (van nature autonome) hb’er is het zo simpel gewoon niet. Je wilt natuurlijk helpen, maar geeft makkelijk invulling vanuit jouw referentiekaders, kennis en ervaring en geeft een paar tips en adviezen en hoopt dat de dropout daar iets mee kan. Het ligt er een beetje aan wie je tegenover je hebt, want de één zal inderdaad iets gaan doen om het uit te proberen en ook om aan jouw verwachtingen te willen voldoen, een ander legt het al direct naast zich neer en geeft jou de indruk dat je een goede tip hebt gegeven. Oordeelloos ernaast gaan staan Ga er gewoon eens oordeelloos naast staan en zet al je kennis van theorieën en modellen uit. Zet het contact voorop, stel oprechte vragen, die dieper naar binnen reiken, zodat ze daar de oplossingen en antwoorden vinden. Maak contact vanuit jou als mens, in plaats van (soms beter wetende, want opgeleide) deskundige of ouder. Durf je kwetsbaar als mens open te stellen, de interactie boven het begeleiden of opvoeden, om gelijkwaardigheid te bereiken. Zodat zij zelf leren putten uit jouw kennis en ervaring, zonder dat jij het ze ‘aanleert’. Zodat zij door jouw vragen de eigen antwoorden en oplossingen vinden, zonder dat jij tips en adviezen geeft. Kijk vanuit jouw mens-ogen Wat je echt moet weten is dat het vooral mensen zijn. Wij allemaal zijn natuurlijk mensen. Ook al gedragen ze zich soms als hulpeloze, moedeloze, machteloze wezens. Kijk naar een hb dropout vanuit jouw mens-ogen en minder vanuit je begeleiders-of ouderrol. Ze zitten misschien wat anders in elkaar, denken anders en sneller, voelen dieper, doen dingen die je misschien niet direct begrijpt. Maar het is zo ontzettend de moeite waard om ze te léren begrijpen! Probeer niet langer uit te leggen ‘hoe de wereld in elkaar zit’ en hoe zij zich daarin kunnen ‘voegen’. Leer ze vooral te gaan leven op hun eigen manier, zodat zij hun eigen wereld uit kunnen leggen. Maar vooral zodat ze lekker in hun eigen vel zitten, in plaats van het vel van anderen ;)